Yoshitoshi : Poslednji veliki majstor tradicionalnog Japana
Japanski umetnik Tsukioka Yoshitoshi (1839 - 1892) priznat je kao poslednji veliki majstor pravca poznatog kao ukiyo-e, koji je obuhvatao izradu drvoreza i zatim ručno nanošenje boja na dobijenom otisku. Njegova karijera obuhvatila je dva perioda japanske umetnosti, poslednje godine Edo perioda kao i prve godine modernog Japana koje su pratile Meiji reformaciju. Kao i mnogi japanski umetnici tog perioda Yoshitoshi je bio zaintrigiran novim stvarima koje su dolazile iz ostatka sveta, ali je takođe bio zabrinut gubitkom mnogih aspekata tradicionalne japanske kulture, medju kojima je bila izrada otisaka iz duboreza u drvetu.
Pri kraju svoje karijere Yoshitoshi se gotovo sam borio sa novim vremenom i tehnologijom koje ono donosi. Kako je on i dalje koristio tradicionalne metode, Japan je uveliko usvojio nove postupke masovne reprodukcije kao što su fotografija i litografija. I pored toga, on je sam uspeo da štampanje otiska iz duboreza usavrši i podigne na poptuno novi nivo, ali, nažalost, sa njim je taj žanr umetnosti i nestao.
Posebno mesto u njegovom stvaralaštu zauzima serijal “One Hundred Aspects of the Moon”, koji je stvarao od 1885. godine do svoje smrti 1892. godine. Mesec kao nebesko telo i pojava ima zapaženo mesto u japanskoj i kineskoj kulturi, tradiciji i mitologiji. U ovom serijalu Yoshitoshi se bavi raznim aspektima meseca, kao konstantno prisutnom figurom u slikama na kojima vidimo prizore iz japanskih i kineskih anegdota, mitova i istorijskih događaja; kao i slikama velikih ratnika, poznatih žena, ptica, životinja i prirode; ali i mitoloških stvorenja poput goblina i duhova.
Uticaj zapadne kulture izmedju dva perioda u japanskoj umetnosti postajao je sve jači. Njegovi porteti su često usamljeni, tužni, zamišljeni i ovakvim načinom slikanja Yoshitoshi zalazi dublje u psihu svojih subjekata, nego u svojim ranijim delima. U ovim delima Yoshitosi se ujedno odupirao ali i koristio taj uticaj. On koristi figure iz kabuki i noh pozorišne forme kako bi predstavio tradicionalni Japan, a sa druge strane koristi tehnike koje nikada do tada nisu viđene u ovom umetničkom pravcu. Yoshitoshi je prekšio sve poznate konvencije i figure ljudi prikazao je slobodno, iz svih mogućih uglova, što je više odgovaralo realizmu koji je donela zapadna kultura, nasuprot ¾ perspektivi, koja je bila ustaljena u japanskoj umetnosti.
Yoshitoshi je 1885. godine počeo sa objavljivanjem ovog serijala, koji je doživeo veliku populanost u Japanu, toliku da su se stvarali ogromni redovi za svako novo delo. Objavljivanje novih dela trajalao je do njegove smrti 1892, nakon duge borbe sa mentalnim problemima. “One Hundred Aspescts of the Moon” smatra se njegovim najboljim delom u karijeri.
