Arkadij i Boris Strugacki, nezaobilazna imena u svetu sovjetske i svetske naučne fantastike, rođeni su u prvoj polovini 20. veka u porodici duboko ukorenjenoj u intelektualnoj tradiciji Lenjingrada. Arkadij, stariji brat, rođen je 1925. godine, dok je Boris došao na svet 1933. godine. Njihovo detinjstvo bilo je obeleženo burnim istorijskim događajima – opsada Lenjingrada tokom Drugog svetskog rata ostavila je dubok trag na njihove živote i kasnije delo. Arkadij je bio svedok gladi i smrti tokom opsade, dok je Boris kao dečak evakuisan iz grada, što je njihovo iskustvo rata učinilo fundamentalno različitim, ali podjednako intenzivnim.

Nakon rata, Arkadij je studirao orijentalistiku i radio kao prevodilac, dok je Boris izabrao put astronomije, studirajući na Lenjingradskom državnom univerzitetu. Uprkos različitim profesionalnim putevima, sudbina ih je spojila u pisanju, gde su spojili Arkadijev literarni talenat i Borisovo naučno obrazovanje u stvaranju bogatih i slojevitih dela naučne fantastike. Njihovo zajedničko stvaralaštvo započinje 1950-ih, a plodovi tog rada postaju književna remek-dela poput romana Piknik pokraj puta, Teško je biti bog i Hotel "Kod poginulog alpiniste".

Braća Strugacki nisu bili tek puki pisci žanrovske fantastike. Njihovi romani su duboko filozofski, prožeti analizama ljudske prirode, društvenih odnosa i granica ljudskog razumevanja. Iako su često nailazili na cenzuru u Sovjetskom Savezu, uspeli su da stvore dela koja su prešla granice vremena i prostora, ostavljajući neizbrisiv trag na svetsku književnost.

Njihov status u sovjetskom društvu bio je dvojak – s jedne strane, Strugacki su bili priznati i cenjeni autori, čija su dela imala ogromnu čitalačku publiku, dok su s druge strane često nailazili na prepreke i cenzuru zbog svojih ideja koje su preispitivale zvanične narative i dogme sovjetskog sistema. Njihovi romani, iako naizgled žanrovski, sadrže duboko skrivene kritike društva, birokratije, kao i ljudske pohlepe i korupcije.

Zbog svojih stavova i načina na koji su tematizovali univerzalne probleme kroz prizmu fantastike, braća Strugacki su u Sovjetskom Savezu često smatrani disidentima. Njihova dela su bila podvrgnuta pažljivoj analizi od strane cenzora, a mnogi rukopisi su objavljivani tek nakon velikih izmena ili su godinama ležali u fiokama izdavača. Ipak, braća su uspela da, kroz slojevite narative i korišćenje alegorija, zadrže svoju umetničku i intelektualnu slobodu, postajući glas tihog otpora u okvirima sovjetskog društva.

Njihov status disidenata bio je paradoksalan – nisu otvoreno kritikovali režim, ali su kroz svoje priče govorili o problemima sistema i pojedinca u društvu koje guši slobodu misli. Ovaj suptilni otpor učinio je njihovu književnost univerzalnom, vanvremenskom i izuzetno relevantnom, ne samo u Sovjetskom Savezu već i širom sveta.

Preporuka

share

share